Fotograaf eist schadevergoeding voor gebruik foto’s
Voor een boekpresentatie leent een schrijfster een catsuit (nauwsluitend pak aan één stuk) van een ontwerpster. Ze komen overeen dat de ontwerpster foto’s mag plaatsen op haar website. De ontwerpster en haar man nemen de veertien foto’s die de schrijfster heeft geplaatst op haar Facebookpagina over op hun website.
Maar van wie zijn die foto’s en mogen zij dit zomaar doen? De beroepsfotograaf die deze foto’s genomen heeft is het hier niet mee eens en laat dit weten aan het stel. Hij verzoekt de foto’s te verwijderen van de website, omdat zij inbreuk maken op zijn auteursrecht en hij doet een voorstel om de door hem geleden schade te vergoeden.
De ontwerpster en haar man (beheerder website) hebben de foto’s verwijderd, maar betalen geen schadevergoeding. Daarom stapt de fotograaf naar de rechter.
Casus
De fotograaf vraagt de rechter uitspraak te doen over de inbreuk op zijn auteurs- en persoonlijkheidsrechten. Hij eist een schadevergoeding van € 7.879,00.
De eiser (fotograaf) stelt dat er op de foto’s zijn auteursrecht rust en dat hij recht heeft op een schadevergoeding. Dit omdat de gedaagde (de ontwerpster en haar man) de foto’s zonder toestemming van de auteursrechthebbende (de fotograaf) op hun website hebben geplaatst. Doordat zij geen naam hebben vermeld bij de foto’s stelt de fotograaf ook dat zij inbreuk hebben gemaakt op zijn persoonlijkheidsrechten. De schade die hij hiermee heeft opgelopen bestaat uit de kosten voor de licentieovereenkomst, welke bij hem € 280,00 per jaar, per foto kost.
De beoordeling
Auteursrecht
Heeft de fotograaf inderdaad het auteursrecht op de foto’s? Voor auteursrecht is het nodig dat de foto’s een eigen karakter hebben en een persoonlijk stempel van de maker draagt. Het gaat hierbij om de creatieve keuzes van de fotograaf.
De eiser heeft gesteld dat de foto’s zijn persoonlijke stempel dragen, omdat hij heeft gekozen voor een bepaalde hoek, licht inval en uitsnede. Het verweer van de gedaagde dat iedereen de foto’s had kunnen maken houdt geen stand.
Het auteursrecht van de fotograaf vervalt ook niet omdat er een catsuit van de gedaagde op te zien is. Onderwerpen en voorwerpen op een foto kunnen auteursrecht hebben, maar dat maakt niet dat de fotograaf niet het auteursrecht over de foto heeft.
Inbreuk
Heeft de gedaagde dan inbreuk gemaakt op het auteursrecht van de fotograaf door het plaatsen van de foto’s op hun eigen website?
De foto’s hebben maar kort op de website van de gedaagde gestaan en zijn daarna naar het archief verplaatst. Volgens de gedaagde wordt de website ook slecht bezocht.
De gedaagde is overeengekomen dat zij foto’s mochten plaatsen van de schrijfster in de door hun ontworpen catsuit. Daarom hebben zij de foto’s van haar Facebookpagina overgenomen. Omdat er bij de foto’s geen naam van de fotograaf vermeld stond, hebben zij deze ook niet genoemd.
De ontwerpster had de foto’s niet klakkeloos mogen overnemen van de pagina, maar had tenminste onderzoek moeten doen naar de maker van de foto’s. Omdat de gedaagde (de man van de ontwerpster) zelf fotograaf is had hij moeten weten dat een foto altijd een auteursrechthebbende heeft. En dat de schrijfster niet de persoon is om daar afspraken over te maken, omdat zij niet degene is met het auteursrecht.
Schadevergoeding
Welke schadevergoeding moet de gedaagde aan de fotograaf betalen voor het zonder toestemming plaatsen van de foto’s op hun website?
De rechter houdt de tarievenlijst van de fotograaf aan. Bij hem is het licentietarief € 280,00 per foto per jaar. Eiser heeft dit tarief vermenigvuldigd met 14, maar uit coulance niet keer 5 gedaan (het aantal jaar dat de foto’s online hebben gestaan). Maar de fotograaf heeft het bedrag wel vermeerderd met 200% vanwege het ontbreken van vernoeming van zijn naam, het ontbreken van toestemming voor gebruik en het feit dat hij zelf de inbreuk heeft moeten constateren.
De rechter acht dit voldoende onderbouwd en stelt dat dit bedrag uiteindelijk lager is dan de licentiebedrag over 14 foto’s voor 5 jaar.
Daarbij is de gedaagde voldoende in de gelegenheid geweest om eerder te reageren op (schikkings)voorstellen van de fotograaf.
Beslissing
- De gedaagde heeft inbreuk gemaakt op het auteurs – en persoonlijkheidsrecht van de eiser.
- Veroordeeld de gedaagde daarom tot het betalen van € 7.879,00 aan hoofdsom vermeerderd met de wettelijke rente.
- Veroordeeld de gedaagde in de proceskosten a € 1.255,- en de nakosten van € 100,-.
Conclusie
Een goed uitgangspunt is om er vanuit te gaan dat op elke foto auteursrecht ligt, behalve als er expliciet bij vermeld staat dat dit niet zo is. Mocht u dus een foto willen gebruiken, ga dan altijd na wie de auteursrechthebbende is, veelal de fotograaf.
Ten slotte
Bent u nou zelf in de moeilijkheden gekomen door het gebruik van andermans foto of maakt iemand gebruik van uw foto? Wij kunnen u bijstaan. Lees hierover meer op de pagina auteursrecht en portretrecht of neem contact met ons op.
Uitspraak rechtbank Amsterdam, 14 juni 2019, zaaknummer 7393710 CV EXPL 18-27283
