
Schijnzelfstandige of zelfstandige
De discussie of er sprake is van een overeenkomst van opdracht is of een arbeidsovereenkomst houdt ons al jaren in de greep. Soms werken mensen onder een overeenkomst van opdracht, maar is er weinig tot geen zelfstandigheid mogelijk.
Na het zogenoemde Deliveroo arrest is er geoordeeld dat er bij Deliveroo sprake was van een arbeidsovereenkomst in plaats van een overeenkomst van opdracht.
- Bij een arbeidsovereenkomst ben je in dienst bij een werkgever
- Bij een overeenkomst van opdracht ben je een zelfstandige die in opdracht van een ander werkt. Hierin heb je ook de vrijheid om bijvoorbeeld je eigen tijd in te delen, en je eigen tarief vast te stellen.
Schijnzelfstandige bij Deliveroo/arrest Hoge Raad
De inhoud van deze uitspraak is grotendeels wel in lijn met eerdere uitspraken van de Hoge Raad. De Hoge Raad heeft verder uitgewerkt hoe een dergelijke samenwerking beoordeeld moet worden. Bij de beoordeling of er sprake is van een arbeidsrelatie moet er, als het ware, een weegschaal gebruikt worden. Hierbij moeten alle omstandigheden van het geval meegenomen worden om af te wegen of er sprake is van een overeenkomst van opdracht of een arbeidsrelatie.
Denk bijvoorbeeld aan:
- de hoogte van de beloning
- de aard en de duur van de werkzaamheden
- of er vrij onderhandeld is over het tarief
- of er doorbetaald wordt tijdens vakantie
- hoe de facturatie en uitbetaling is geregeld, etc, etc.
De Hoge Raad heeft een belangrijke uitspraak gedaan over hoe er omgegaan moet worden als er contractueel is vastgelegd dat degene die de werkzaamheden verricht zich mag laten vervangen door een ander. Dit was een van de belangrijkste elementen in het bepalen of er sprake is van een overeenkomst van opdracht.
In de uitspraak van De Hoge Raad zeggen ze nu dat het op papier wel afgesproken kan zijn, maar als het in de praktijk nauwelijks gebeurt, dit element nu een minder zware weging heeft in het bepalen of er sprake is van een overeenkomst van opdracht.* In de zaak Deliveroo werd er in de praktijk weinig gebruik gemaakt van de vrije vervanging. Hierdoor kwam de Hoge Raad tot dit oordeel.
*In het verleden was het zo dat als er in het contract staat dat je zelfstandig vervanging mag regelen, dit een zwaarwegend element was bij de beoordeling of je een overeenkomst van opdracht had. Nu is dit element veel minder zwaar gaan wegen en worden alle punten die ook hierboven genoemd worden meer evenredig afgewogen om tot een oordeel te komen.
Wetgeving schijnzelfstandigheid
Landelijk blijft de discussie op gang dat er nieuwe regels moeten komen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Wetgeving is in de maak, maar nog onduidelijk blijft hoe dit verder geconcretiseerd wordt.
Opdrachtgever
Bent u opdrachtgever, zorg dan dat u zorgvuldig een afweging maakt hoe u de samenwerking inricht en besef ook dat als er feitelijk sprake is van een arbeidsrelatie dat het dan wellicht beter is om gewoon een arbeidsrelatie aan te gaan. Dan hebben partijen vooraf duidelijkheid en kan je als opdrachtgever niet achteraf geconfronteerd worden met een claim van de opdrachtnemer.
Opdrachtnemer/werknemer
Voert u de opdracht uit voor de opdrachtgever dan kan er aanleiding zijn om te onderzoeken of er sprake is van een arbeidsovereenkomst. In de praktijk zien wij vaak dat deze vraag gaat spelen als de opdrachtgever besluit om de overeenkomst te beëindigen en je opeens zonder werk komt te zitten. Het kan dan interessant zijn om te onderzoeken of er wellicht sprake is van een arbeidsrechtelijke relatie en u daarmee recht heeft op ontslagbescherming. Dat kan dus inhouden dat de opdrachtgever ten onrechte de werkzaamheden heeft opgezegd en u nog steeds doorbetaling van loon kan vorderen.
Bent u opdrachtgever of opdrachtnemer neem dan gerust contact met ons op via info@blueoceanjuristen.nl . Wij adviseren u graag verder over de verschillende mogelijkheden en eventuele risico’s.